Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ սահմանազատման եւ սահմանագծման հարցերին աջակցելու նպատակով ԵՄ-ն փորձագիտական առաքելություն/խորհրդատվական խումբ կտրամադրի՝ տեխնիկական աջակցություն ապահովելով երկու երկրների համար: Այս մասին ասված է Բրյուսելում կայացած Փաշինյան-Միշել-Ալիեւ եռակողմ հանդիպումից հետո Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի տարածած հայտարարությունում, որն ամբողջությամբ ներկայացնում ենք ստորեւ:

«Նախագահ Ալիևը և վարչապետ Փաշինյանը համակարծիք են եղել, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանի սահմանազատման և սահմանազատման շուրջ նախատեսվող բանակցությունների համատեքստում անհրաժեշտ կլինի հետագա շոշափելի քայլեր ձեռնարկել գործնականու լարվածությունը նվազեցնելու համար ՝ բանակցությունների համար բարենպաստ մթնոլորտ ապահովելու նպատակով: Նախագահ Միշելը Երեւանին եւ Բաքվին կոչ է արել ակտիվ եւ բարեխղճորեն աշխատել լարվածության թուլացման ուղղությամբ: Նա ընդգծել է, որ ուժերի պատշաճ հեռավորության ապահովումը միջադեպերի կանխարգելման կարեւոր տարր է»,- նշված է Եվրոպական խորհրդի նախագահի հայտարարության՝ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ սահմանազատման եւ սահմանագծման հարցին վերաբերող հատվածում:

Հայտարարությունն ամբողջությամբ՝ ստորեւ.

«Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելն ընդունել է Ադրբեջանի Հանրապետության նախագահ Իլհամ Ալիևին և Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին՝ քննարկելու Հարավային Կովկասում առկա իրավիճակն ու երկու երկրների հետ ԵՄ հարաբերությունների հետագա զարգացման ուղիները:

Նախագահ Միշելը առաջնորդներին վստահեցրել է, որ ԵՄ-ն հավատարիմ է Հայաստանի եւ Ադրբեջանի հետ սերտ համագործակցությանը հակամարտության հաղթահարման, տարածաշրջանում կայուն խաղաղության հասնելու նպատակով համագործակցության եւ վստահության մթնոլորտի ստեղծման գործում, որն, ի վերջո, պետք է ամրագրվի խաղաղության համապարփակ համաձայնագրով: Երեք առաջնորդների ընդհանուր նպատակն է կառուցել անվտանգ, կայուն եւ բարգավաճ Հարավային Կովկաս՝ ի շահ տարածաշրջանի բոլոր ժողովուրդների:

Վարչապետ Փաշինյանը և նախագահ Ալիևը վերահաստատել են, որ 2020թ.նոյեմբերի 9-ի և 2021թ. հունվարի 11-ի երկու եռակողմ հայտարարությունների շրջանակներում ստանձնած առանցքային պարտավորությունները կհարգվեն, և որ հիմք կընդունվեն 2021թ. նոյեմբերի 26-ին Սոչիում ձեռք բերված փոխըմբռնումները: Նախագահ Միշելը բարձր է գնահատել երկու առաջնորդների ձեռնարկած քայլերը ՝ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի սահմանին վերջերս տեղի ունեցած զինված բախումներից հետո լարվածության թուլացում ապահովելու համար: Մասնավորապես, արձանագրվել է նախագահ Միշելի աջակցությամբ երկու երկրների պաշտպանության նախարարների միջև ուղիղ կապի բարեհաջող հաստատումը։ Այս մեխանիզմը կարող է օգնել կանխել ապագա միջադեպերը եւ դրական ազդեցություն ունենալ՝ գործնականում նպաստելով լարվածության թուլացմանը:

Նախագահ Միշելն ընդգծել է, որ առանցքային հումանիտար հարցերի լուծումը վճռորոշ նշանակություն ունի: Նա ողջունել է Ադրբեջանի կողմից տասը հայ բանտարկյալի ազատ արձակումն ու ականապատ դաշերի մնացած բոլոր քարտեզների տրամադրումը Հայաստանի կողմից: Նա կոչ է արել ամբողջապես եւ արագ կերպով լուծել բոլոր առանցքային հումանիտար հարցերը, ինչպիսիք են մյուս ձերբակալվածների ազատ արձակումը եւ անհայտ կորածների ճակատագրի լուծումը՝ ընդունելով, որ երկու կողմերի հումանիտար ժեստերը նույնպես նպաստում են վստահության ամրապնդմանը եւ օգնում են ստեղծել պայմաններ, որոնք կնպաստեն խաղաղության եւ հաշտեցման առաջխաղացմանը: ԵՄ-ն կշարունակի աջակցել մարդասիրական ականազերծման ջանքերին, այդ թվում ՝ փորձագիտական խորհրդատվությունների տրամադրման եւ հակամարտությունից տուժած բնակչությանը վերականգնման եւ վերակառուցման հարցում օգնություն ցուցաբերելու միջոցով: ԵՄ-ն նաեւ կշարունակի աջակցել Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ վստահության ամրապնդման միջոցներին:

Առաջնորդները քննարկել են ԵՄ-ի եւ երկու երկրների միջեւ առկա եւ հեռանկարային առեւտրատնտեսական գործընկերային հարաբերությունները: Նրանք նաեւ քննարկել են վստահության ամրապնդման, խաղաղ գոյակցության խթանման եւ տարածաշրջանում տնտեսական համագործակցության ընդլայնման համար տնտեսական խորհրդատվական հարթակ ստեղծելու ԵՄ մտադրությունը:

Նախագահ Ալիևը և վարչապետ Փաշինյանը համակարծիք են եղել, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանի սահմանազատման և սահմանազատման շուրջ նախատեսվող բանակցությունների համատեքստում անհրաժեշտ կլինի հետագա շոշափելի քայլեր ձեռնարկել գործնականու լարվածությունը նվազեցնելու համար ՝ բանակցությունների համար բարենպաստ մթնոլորտ ապահովելու նպատակով: Նախագահ Միշելը կոչ է արել ինչպես Երեւանին, այնպես էլ Բաքվին ակտիվ եւ բարեխղճորեն աշխատել լարվածության թուլացման ուղղությամբ: Նա ընդգծել է, որ ուժերի պատշաճ հեռավորության ապահովումը միջադեպերի կանխարգելման կարեւոր տարր է: Սահմանազատման եւ սահմանագծման հարցերին աջակցելու նպատակով ԵՄ-ն փորձագիտական առաքելություն/խորհրդատվական խումբ կտրամադրի՝ տեխնիկական աջակցություն տրամադրելով երկու երկրներին:

Նախագահ Միշելը նաեւ ընդգծել է Հարավային Կովկասում ընդհանրապես եւ Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջեւ մասնավորապես հաղորդակցային ենթակառուցվածքի վերականգնման կարեւորությունը՝ բոլոր երկրների ինքնիշխանությունը լիարժեք հարգելու հիմքով: Որոշվել է ձեռնամուխ լինել փոխադարձության սկզբունքի հիման վրա սահմանային եւ մաքսային հսկողության համապատասխան միջոցներով երկաթուղային ուղիների վերականգնմանը: ԵՄ-ն պատրաստ է աջակցել կապուղիների զարգացմանը՝ ըստ իր Տնտեսական եւ Ներդրումային ծրագրի: Առաջարկվող տնտեսական խորհրդատվական պլատֆորմը կարող է նաեւ աջակցել այս գործընթացին:

Առաջնորդները պայմանավորվել են հետևել իրենց հանդիպման արդյունքներին և շարունակել համագործակցել»։

ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ֆեյսբուքյան իր էջում հայտնել է, որ եռակողմ հանդիպման արդյունքում «Ադրբեջանի նախագահի հետ վերահաստատել են երկաթուղու վերագործարկման պայմանավորվածությունը»։

«Ըստ այդմ՝ երկաթուղին կգործի սահմանային եւ մաքսային միջազգայնորեն ընդունված կանոնների համաձայն՝ փոխադարձության սկզբունքով, երկրների ինքնիշխանության եւ իրավազորության ներքո։

Հայաստանը երկաթուղով հասանելիություն կստանա դեպի Իրանի Իսլամական Հանրապետություն եւ Ռուսաստանի Դաշնություն։

Նաեւ պայմանավորվեցինք շարունակել շփումները»,- գրել է Փաշինյանը։